Χαρισματικότητα και διαφορετικότητα

Την διαφορετικότητα την συναντάμε κάθε μέρα όταν συναναστρεφόμαστε με συνανθρώπους, διαφορετικούς από εμάς όσον αφορά συμπεριφορές και αντιλήψεις καταστάσεων. Βέβαια η διαφορετικότητα είναι σημείο προσοχής για όλους μας όταν οι συμπεριφορές ή χαρακτηριστικά συνανθρώπων μας είναι εκτός από αυτό που θεωρούμε «φυσιολογικό μέσο όρο».

Συνήθως τα άτομα που ανήκουν σε τέτοιες διαφορετικές κοινωνικές ομάδες πρέπει να «αντιμετωπίσουν» την αντίληψη της ευρύτερης κοινωνίας σχετικά με την διαφορετικότητα τους. Αυτή η διαφορετικότητα αντιμετωπίζεται από την κοινωνία με τέτοιο τρόπο που συχνά τα άτομα αυτά δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες (κοινωνικός αποκλεισμός έμμεσα ή άμεσα ) όπως όλοι μας για προσαρμογή και συμμετοχή στην αποδοτική λειτουργία της.

Μια τέτοια ομάδα είναι η ομάδα των παιδιών που συνήθως τα ονομάζουμε χαρισματικά αφού στις σύγχρονες κοινωνίες η έννοια της χαρισματικότητας ορίζεται και αντιμετωπίζεται ποικίλα. Πιο συγκεκριμένα η «ετικέτα» που χρησιμοποιείται για να χαρακτηρισθούν αυτά τα άτομα, ανάμεσα σε άλλες, είναι χαρισματικά , ιδιοφυή , ταλαντούχα, χαρισματικά και ταλαντούχα, ευφυή , ασυνήθιστα ικανά και εξαιρετικών ικανοτήτων. Ένας ορισμός που μπορεί να εκφράζει αυτές τις διαφορετικές ετικέτες είναι ότι χαρισματικό ταλαντούχο παιδί είναι εκείνο που εξαιτίας ιδιαίτερα υψηλού δυναμικού εκφράζει εξέχουσες ικανότητες μέσα από δοκιμασίες σε περιοχές όπως ακαδημαϊκή απόδοση, δημιουργικότητα, νοημοσύνη, αρχηγική ικανότητα, και καλλιτεχνικά..

Η αντίληψη της έννοιας μέσα από τον ορισμό δίνει την ευκαιρία στην κοινωνία, μέσα από θεσμούς όπως η οικογένεια και το σχολείο, να ενσωματώσει την έννοια αποδοτικά. Ο τρόπος που η κοινωνία αντιμετωπίζει τα χαρισματικά παιδιά οφείλεται κατά πολύ στην ελλιπή και μη σωστή ενημέρωση για το τι είναι χαρισματικότητα. Φαίνεται δε ότι έχει δημιουργηθεί ένα συγκεκριμένο στερεότυπο για τα χαρακτηριστικά και τις συμπεριφορές των παιδιών αυτών. Με τον όρο «στερεότυπο», θεωρούμε ότι μια συγκεκριμένη ομάδα έχει κοινά για τα μέλη της χαρακτηριστικά. Όταν το στερεότυπο δίνει έμφαση σε αρνητικά χαρακτηριστικά τότε εκφράζεται ως προκατάληψη. Η κοινωνία σε ένα μεγάλο ποσοστό τα θεωρεί, ανάμεσα σε άλλα ότι είναι διαφορετικά, ξεροκέφαλα, αλαζονικά, αυθάδη, προκλητικά, αντικοινωνικά, απείθαρχα.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι συμπεριφορές χαρισματικών παιδιών μπορεί να ερμηνευθούν με συγκεκριμένο τρόπο. Πιο συγκεκριμένα τα χαρισματικά παιδιά προσλαμβάνουν και επεξεργάζονται πληροφορίες γρήγορα και φαίνονται ανυπόμονα, είναι περίεργα , ψάχνουν για το σημαντικό και μπορεί να φαίνονται ενοχλητικά , τους αρέσει να οργανώνουν και μπορεί να φαίνονται αυταρχικά, είναι ανεξάρτητα και δεν συμμορφώνονται. Ακόμα υπάρχουν μύθοι για την χαρισματικότητα.

Ένας κυρίαρχος μύθος είναι ότι αν τα βοηθήσουμε να αναπτύξουν τις ικανότητες τους κυρίως μέσα από ιδιαίτερες εκπαιδευτικές παροχές θα δημιουργήσουμε μια ομάδα ελίτ με βάση τον υψηλό δείκτη νοημοσύνης τους.

Βέβαια η ίδια κοινωνία αποδέχεται άλλες ομάδες ελίτ όπου αποτελούνται από άτομα που έχουν ταλέντο σε αθλήματα, στο στίβο, και σε καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Ένας άλλος μύθος είναι ότι τα παιδιά αυτά δεν είναι απαραίτητο να εκτεθούν σε διαφορετικές εκπαιδευτικές παροχές για την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους γιατί θα τα καταφέρουν έτσι και αλλιώς λόγω του πολύ καλού τους δυναμικού. Όμως τα παιδιά αυτά χρειάζονται οπωσδήποτε καθοδήγηση για να εκφράσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους έτσι που θα τα βοηθήσουν να αναπτύξουν όλο ή το μεγαλύτερο μέρος του δυναμικού τους.

Φαίνεται λοιπόν ότι είναι ανάγκη να καλυφθούν οι γνωστικές, συναισθηματικές και κοινωνικές ανάγκες των παιδιών αυτών μέσα από συγκεκριμένες εκπαιδευτικές διαδικασίες στο υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα.

Μένει λοιπόν σε εμάς , σαν κοινωνία , παρ΄όλες τις αντιστάσεις που μπορεί να υπάρχουν, να αντιληφθούμε αρχικά την ύπαρξη αυτών των παιδιών και έπειτα να τους προσφέρουμε κατάλληλες εκπαιδευτικές δραστηριότητες που θα τα βοηθήσουν να αναπτυχθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Χρειάζεται λοιπόν μια καλύτερη κατανόηση της διαφορετικότητας κοινωνικών ομάδων που αποτελούν μέρος της κοινωνίας μας.

Μια κατανόηση που θα οδηγήσει στην αντίληψη των αναγκών τους μέσα από πληροφόρηση από έγκυρες πηγές που θα ευαισθητοποιήσει όλους μας με συνέπεια μια πιο «έντιμη» και «ίση» ενσωμάτωση τους στο κοινωνικό σύνολο με σκοπό την πιο αποδοτική λειτουργία του.